Vận chuyển chính ngạch là gì? Các hình thức, lợi ích và quy trình cần biết

Trong hoạt động nhập khẩu hàng hóa, đặc biệt từ thị trường Trung Quốc, hình thức vận chuyển chính ngạch đang ngày càng được ưa chuộng bởi tính an toàn và pháp lý rõ ràng. Vậy vận chuyển chính ngạch là gì? Có những hình thức nào và vì sao nên ưu tiên lựa chọn?

Vận chuyển chính ngạch là gì?

Vận chuyển chính ngạch là hình thức vận chuyển hàng hóa nhập khẩu thông qua các tuyến đường hợp pháp, có khai báo hải quan đầy đủ, giấy tờ hợp lệ và chịu sự kiểm soát của cơ quan chức năng. Đây là một phần trong quy trình nhập khẩu chính ngạch, được thực hiện sau khi ký kết hợp đồng ngoại thương.

Khác với tiểu ngạch – vốn dựa vào giao dịch nhỏ lẻ, thiếu minh bạch – vận chuyển chính ngạch đảm bảo hàng hóa được thông quan hợp pháp và có thể truy xuất nguồn gốc rõ ràng.

Các hình thức vận chuyển chính ngạch phổ biến

Tùy vào tính chất hàng hóa và nhu cầu vận chuyển, doanh nghiệp có thể chọn một trong ba hình thức vận chuyển chính ngạch sau:

1. Vận chuyển chính ngạch bằng đường bộ

Thường qua các cửa khẩu như: Hữu Nghị (Lạng Sơn), Lào Cai, Móng Cái.

Phù hợp với hàng hóa có trọng lượng vừa phải, cần giao hàng nhanh.

Linh hoạt, dễ kiểm soát hành trình.

Tuy nhiên, dễ bị ảnh hưởng nếu cửa khẩu tắc nghẽn do chính sách biên giới.

2. Vận chuyển chính ngạch bằng đường sắt

Tuyến phổ biến: Nam Ninh – Đồng Đăng, Trịnh Châu – Lào Cai.

Phù hợp với hàng nặng, hàng container, yêu cầu vận chuyển ổn định.

Giá cước hợp lý, thời gian nhanh hơn đường biển, ít phụ thuộc thời tiết.

Có thể kết hợp với đường bộ để giao đến kho.

3. Vận chuyển chính ngạch bằng đường biển

Vận chuyển từ cảng lớn của Trung Quốc (Thượng Hải, Quảng Châu, Thâm Quyến) về cảng Việt Nam (Hải Phòng, TP.HCM…).

Tối ưu chi phí cho lô hàng lớn, cồng kềnh, có thể đi nguyên container (FCL) hoặc ghép (LCL).

Thời gian vận chuyển lâu hơn, yêu cầu lập kế hoạch kỹ càng.

Lợi ích khi lựa chọn vận chuyển chính ngạch

Chuyển sang vận chuyển chính ngạch mang lại nhiều lợi thế rõ ràng cho doanh nghiệp:

1. Đảm bảo an toàn pháp lý

Hàng hóa được khai báo hợp pháp, tuân thủ đúng quy trình hải quan giúp tránh các rủi ro về pháp lý, đặc biệt là khi bị kiểm tra hoặc thanh tra.

2. Có bảo hiểm hàng hóa

Hàng hóa vận chuyển chính ngạch có thể được mua bảo hiểm vận tải quốc tế, giúp bảo vệ doanh nghiệp khỏi rủi ro như mất mát, hư hỏng trong quá trình vận chuyển.

3. Có đầy đủ hợp đồng – hóa đơn – chứng từ

Giúp dễ dàng hạch toán kế toán, hoàn thuế GTGT (nếu có), làm hồ sơ vay vốn ngân hàng hoặc đấu thầu dự án.

4. Dễ dàng mở rộng kênh phân phối

Hàng hóa nhập khẩu chính ngạch đủ điều kiện để đưa vào hệ thống siêu thị, sàn TMĐT lớn hoặc cung cấp cho đối tác lớn trong và ngoài nước.

5. Hưởng ưu đãi thuế (nếu có CO Form E)

Hàng hóa từ Trung Quốc có CO Form E được hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu 0% theo hiệp định thương mại ASEAN – Trung Quốc.

Quy trình vận chuyển chính ngạch cơ bản

Ký hợp đồng ngoại thương với nhà cung cấp Trung Quốc.
Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ chứng từ: hóa đơn, packing list, hợp đồng, CO, CQ, phiếu kiểm định (nếu có).
Khai báo hải quan tại Trung Quốc và Việt Nam.
Tiến hành vận chuyển hàng hóa theo hình thức đã chọn: đường bộ, sắt hoặc biển.
Làm thủ tục thông quan tại cửa khẩu hoặc cảng.
Giao hàng đến kho và thanh toán các loại thuế, phí liên quan.
Lưu trữ chứng từ để phục vụ kiểm toán, kế toán hoặc hoàn thuế.

Kết luận

Vận chuyển chính ngạch không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là chiến lược phát triển dài hạn cho doanh nghiệp nhập khẩu. Với các hình thức đa dạng, quy trình rõ ràng và nhiều lợi ích thiết thực, đây chính là lựa chọn an toàn – bền vững trong bối cảnh thương mại ngày càng chuyên nghiệp và minh bạch.